1. O władzy.

Porozmawiamy o władzy?


Pisałaś niedawno o cerberce z osiedlowej pływalni, która zagrodziła Ci drogę kijem od szczotki, kiedy przyszłaś odebrać dziecko z zajęć basenowych. Byłaś w swetrze i w czapce.
- W czapce i w swetrze nie wolno na basen! – zarządziła cerberka i użyła miotły, jako blokady.
Co prawda pod czapką nie masz włosów a pod swetrem chowasz wychudzone ciało, ale strażniczka reguł basenowych nie przewidywała debaty.


Moja przyjaciółka przechodzi trudny rozwód. Sąd skierował ją i córki na badania do poradni rodzinnej. Psycholog najpierw zaszeleścił wachlarzem testów na bycie najlepszą z możliwych matek i na ogólną równowagę a później z cynicznym uśmiechem mlasnął jęzorem, że:
- Pani sobie zdaje sprawę, że od mojej opinii zależy, czy dostanie pani ten rozwód? Pani się postara.
Psycholog widział moją przyjaciółkę pierwszy raz, jej męża nie widział wcale, nie miał pojęcia ani o przyczynach ani o tle rozstania. Co mu nie przeszkodziło samorzutnie przyznać sobie prawo – mniej iluzoryczne albo bardziej - do zadecydowania o ich losie. Ponieważ psycholog widzi jaśniej. Albo po prostu dlatego, że tak.


Mogłabym sypać przykładami. Administracyjnych pań zza biurka/z okienka, dla których formularze nigdy nie są wypełnione wystarczająco ładnie.
- Pani tu poprawi! – syczą i stukają pazurem w papier.
Lekarzy, którzy zbywają pacjentów byle jakim odburkiwaniem, ponieważ pacjent ze swej natury jest zbyt ograniczony i mentalnie zaniedbany, żeby zrozumieć dłuższe albo złożone zdanie.
Przedstawicieli różnych urzędów i organizacji, którzy robią to, co robią zawodowo de facto opcjonalnie. I co do zasady mogą obsłużyć petenta (pod warunkiem dobrego nastroju, korzystnego biometu i tak dalej) ale właściwie nie muszą, nie ma bezwzględnego nakazu.
Sklepowych ochroniarzy, którzy krążą za mną między regałami czujni, czy aby czego przypadkiem nie podkradam. Bułki, książki, jedwabnej apaszki, wyglądam widać na taką.


Mierżą mnie suwerenni władcy małych poletek, z których się składają nasze realia. Zwierzchnicy zagonów odtąd/dotąd. Sadystyczni władcy biurka, podpisu, pieczęci i skarbowej opłaty. Włodarze diagnozy i dostępu do kuracji.
Dla nich nigdy priorytetem nigdy nie jest człowiek, jest – zademonstrowanie władzy.
Nie kieruje nimi chęć sprawnego zamknięcia i zakończenia sprawy, ale pragnienie okazania pogardy.


I pewnie można ich tłumaczyć deficytami z dzieciństwa albo zawodową frustracją. Być może odegranie się na petencie rekompensuje im niedoszły awans, niską pensję, gderliwą żonę/męża albo niespełnione aspiracje.
Ale ja nie chcę tłumaczyć tych udzielnych władców.
Mam taki sen, że społeczność składa się z osób zwracających na siebie nawzajem uwagę. To nie dobroczynność, to minimum empatii niezbędne dla zachowania gatunku.
Jest darmo.


I jeżeli Sartre konkludował, że piekło to inni to – tak, tak właśnie. Koszmary fundujemy sobie nawzajem, jakbyśmy żyli w stałym niedoborze dóbr (również tych niematerialnych), jakby tak zwanego szczęścia/spokoju nie mogło starczyć dla wszystkich.
I jakby optymalna satysfakcja płynęła ze zmiażdżenia innego homo sapiens mniej albo bardziej dosłownym obcasem.
Jak karalucha.


Nie uważasz?
_________________________________________________________

droga przyjaciółko,

tak uważam.
uważam jak mogę. jak nie mogę – nie uważam. albo uważam, że nie mogę.
albo coś w tym stylu. nie pamiętam.

w moim przekonaniu problemem władzy jest fakt, że sprawują ją niewłaściwe osoby. jak zauważył niejaki Maurice Druon: tylko ci są godni sprawować władzę, którzy mają dość siły ducha, by z niej zrezygnować.
ale – na pradawnych bogów! – czyż nie jest tak, że do demonstrowania władzy prą najmocniej ci, którzy się do tego nie nadają?
w sprawowaniu władzy jednostkowe interesy biorą górę: skażę szybko jeszcze dwóch typów, będę miał dobrą statystykę, dzięki której awansuję – myśli sędzia.
- napiszę opinię, że ma pan bzika, dostanie pan odszkodowanie – podszeptuje uradowany biegły psychiatra.
wcisnę ludziom jeszcze trzy opakowania syropu, dostanę premię od farmakoncernu – marzy pani magister.
- zły rysunek! rysuj tak jak inne dzieci! wszystkie dzieci rysowały tak samo, tylko ty inaczej! – wydziera się pani od plastyki.
pozwolę sobie niebezpiecznie uogólnić: jesteśmy ofiarami rządów mentalnie ograniczonych.
ofiarami, bo jak powiedział Oscar Wilde: każda władza degraduje człowieka.
ale właśnie: kto inny nadawałby się lepiej do sprawowania władzy, jeśli nie ograniczony wytycznymi funkcjonariusz, którym rządzą partykularne potrzeby.

pozdrawiam Cię serdecznie,
twoja egzechustka.