8. O poranku w mieście.

Dzielnica jest nieodległa od centrum.
Secesyjne kamienice o pięknych fasadach ciągną się wzdłuż kameralnych niegdyś ulic. Duża część misternych gzymsów, zdobień i płaskorzeźb niezmiennie trwa tam, gdzie powinna, już drugie stulecie. Większej części drewnianych okien nie wymieniono jeszcze na plastikowe, z syntetycznym połyskiem. Nadal z łatwością można odnaleźć miejsca, w których między domami stały stajnie albo zagrody dla zwierząt. Dawna zajezdnia tramwajowa ciągle opiera się komercyjnym zakusom prywatnego właściciela. Co prawda część wielkich, starych drzew niedawno wycięto a w ich miejsce posadzono nisko zaszczepione pędy – władze miejskie „rewitalizują” okolicę – ale klimat z powieści pewnej znanej pisarki dla dziewcząt ciągle trzyma się tego miejsca.
Sercem dzielnicy jest rynek, stały targ na placu okolonym dwiema pierzejami domów a z dwóch otoczony przez ruchliwe, brukowane ulice.
Na rynek ciągną co rano stare kobiety. Ubrane w buro-beżowe płaszcze ze zgrzebnej wełny, w nietwarzowe berety, taszczą za sobą torby na kółkach – w jedną stronę z zapadniętymi bokami, w drugą stronę pełne. Patrzą pod nogi, pospiesznie prą do celu. Marchew, ziemniaki, jabłka, chleb. Płaskie, znoszone pantofle nie hałasują na krzywych chodnikach.
- Swojaczek, kochanieńka, pokrojony i cztery knypelki. – sprzedawczynie ze straganów na rynku obsługują je z czułością. Podają najlepiej wypieczone bochenki, bo takich żądają kobiety, najdojrzalsze jarzyny.
Stare kobiety wysypują na dłoń drobne pieniądze ze zużytych portmonetek, dłoń drży, staruszka proponuje niepewnie, żeby ekspedientka sama odliczyła należność.
Stare kobiety, których nie widać. Jednakowe, przezroczyste. Dawno przestały być piękne. Jeżeli uwodziły, to dziesiątki lat temu. Od tego czasu już tylko służą. Obsługują, chociaż znikły. Mają zaczerwienione od pracy ręce, w małych pudełkach w kieszeni chowają pigułki na serce, na nadciśnienie, na obrzmiałe nogi, na bezsenność. Co rano truchtają na targ, chociaż przecież właściwie nie musiałyby się już spieszyć.
Patrzę na nie.
Myślę o tym, że i ja któregoś dnia zniknę – jak one.



Wystarczy przejechać biegnącą w dół aleją przez wąskie, ceglane oko pod wiaduktem kolejowym, żeby trafić w okolice parku. Park jest zadbany. Służby miejskie utrzymują ścieżki wokół stawu w niezmiennej czystości, ławki są wygodne i liczne, zadowoleni z życia emeryci uprawiają tu poranny nordic walking, nawet kiedy mży. Do parku idą też dziarskim krokiem kobiety pchające wózki z dziećmi. Te z jednym niemowlęciem, trzymają czasem biurowy fason i do dżinsów zakładają zgrabny żakiecik. Apaszkę. Biegną na spacer w gustownych obcasikach. Te z dwójką albo z trójką dzieci już odpuściły. Jedną ręką pchają wózek, drugą trzykołowy rowerek. Pasma zmierzwionych włosów spadają im w oczy. Widzę w ich twarzach „zupka, drzemka, deser. pranie. nie zapomnieć zapłacić za …”
- Nie przechodź beze mnie!
Dziarski trzylatek wyswobadza się z macierzyńskiego uścisku i trawersuje ulicę, tory tramwajowe i parkową aleję, byle prędzej dotrzeć na plac zabaw widoczny wśród drzew.
- Poczekaj! Uważaj! Stój! – krzyczy matka i się szamocze z głębokim wózkiem, którego kółka utkwiły między szynami. Tramwaj, z donośnym dzwonieniem wyłania się zza zakrętu.



W centrum miasta też dzwonią tramwaje, kierowcy zirytowani korkami w porannym szczycie komunikacyjnym trąbią a to na siebie nawzajem, a to dla ukojenia nerwów i wymachują zza kierownicy. Światła zmieniają się za wolno albo za szybko. Ktoś gwałtownie hamuje, pieszy wbiega za późno na przejście. Studenci spieszą się na zajęcia. Piękne, długowłose dziewczyny o wąskich biodrach i wydatnych piersiach idą wyprostowane. Stawiają sprężyste kroki, zwinne nogi w wysokich obcasach wystukują głośne staccato na chodnikach. Dziewczyny debatują między sobą z szeroką gestykulacją. Śmieją się głośno, w uśmiechu obnażają równe, białe zęby. Mają gładkie twarze, na których nieodległa data urodzenia nadal wypisuje „mogę wszystko”.
Mogą wszystko, wszystko jest przed nimi.

***

Niektórzy, tłumacząc siebie albo niewesołe losy innych mawiają „ech, bo tak mi/jemu/jej ułożyło się życie”. To z pozoru dość irytująca wymówka, dominuje w niej bierność, tak jakby życie żyło się samo, jakby tłumaczący siebie albo nieszczęśliwą ją/jego nie brał pod uwagę, że każdy przecież jest kowalem…
Cóż, w pewien sposób pewnie jest. Po większej części jednak nasze losy są powtarzalne i zdeterminowane przez fizyczność. Upływ czasu ściera młodzieńcze „mogę wszystko” na rzecz „muszę, trzeba, nie ma mnie”.

Nie myślisz?
Nie wprawia Cię to w przygnębienie?

________________________________________________________

(w przygnębienie wprawia mnie fakt, że nie umiem tak potoczyście pisać jak Ty.
i już nie nauczę się.
a szkoda).




mogę.
bardzo dawno temu byłam pewna, że zawsze będę młoda: z udami bez cellulitisu, sterczącymi piersiami i jędrną pupą.

muszę.
ciąża uświadomiła mi, że istnieje kolej zdarzeń.
sztafeta, która jest obowiązkowa.
plan do zrealizowania.
dziecko, kariera. dom, drzewo.
wówczas spoglądałam w lustro i powtarzałam - obiecaj ładnie się zestarzeć. dojrzewaj jak wino.

trzeba.
przez chorobę znalazłam się niespodziewanie w trzeba.
przez pierwsze miesiące buntowałam się, teraz już rzadziej.
- trzeba wziąć lekarstwa? - ja nie chcę!
- mam grubo się ubrać? - a po co?
każdego dnia walczę o muszę - ono określa mój poziom uczestniczenia w życiu, moją witalność.
są jednak dni, gdy trzeba króluje bezpardonowo.
z rozsądku staram się dzielić siebie między muszę i trzeba, choć sercem chciałabym być jak najczęściej muszę.
trzeba odpocząć. trzeba zjeść ciepły posiłek.
ach, jak mnie to złości!

nie ma mnie.
dotykałam przez kilka tygodni nie ma mnie.
z każdą chwilą było mnie mniej. znikałam fizycznie i psychicznie.
przypadkiem uciekłam.
ale moje nie ma mnie jest na horyzoncie. czeka na mnie.
chwyta mnie za gardło przy odbiorze wyników badań medycznych.
wgryza się w żyły, gdy przyjmuję chemioterapię.
siedzi na ramieniu, jak papuga marynarza i nabija się ze mnie, że z nim walczę.

myślę, że gdy nie ma mnie przychodzi o czasie, po przeżytym życiu, po wykochaniu się do upadłego, po wyłaskotaniu do spazmów, po zjedzeniu ton suszi, po przemierzeniu tysięcy mil, przyjmuje się je z zadowoleniem, jak nagrodę.
mnie nie ma mnie wprawia w przygnębienie, że nie zdążę, a przecież muszę jeszcze tyle zrobić.